در سال ۲۰۲۳ باید نظاره گر چه خطراتی باشیم؟
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۰۶۷۰۰
فرارو- دکتر ماها حسین عزیز؛ استاد تدریس ریسک سیاسی و پیش بینی در مقطع کارشناسی ارشد هنر در برنامه روابط بین الملل دانشگاه نیویورک است. او کارشناس ریسک در شورای آینده جهانی مجمع جهانی اقتصاد در مورد ریسکهای مرزی برای سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ میلادی است. او نویسنده کتاب هایی، چون "بهار جهانی: پیش بینیهایی برای جهان پس از پاندمی" (۲۰۲۳)، "پیش درآمدی بر کتاب نظم جهانی آینده" (۲۰۲۰) و "آینده نظم جهانی" (۲۰۱۹) است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش فرارو به نقل از نیوزویک، هفته گذشته رهبران سیاست و تجارت در پنجاه و سومین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس به بررسی خطرات جهانی پرداختند که سال آینده را شکل خواهد داد. در اینجا بر اساس هفتمین پروژه سالانه من با دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه نیویورک به خطرات بی ثبات کنندهای که در سال ۲۰۲۳ میلادی باید نظاره گر آن باشیم خواهم پرداخت.
روندهای جهانیبرخورد ابرقدرتها در دنیای بدون رهبر: در انتظار رقابت قدرتهای بزرگ تجدید حیاتی باشید که پیشرفت در مقابله با چالشهای جهانی را محدود میکند. حمایت ایالات متحده و اتحادیه اروپا از اوکراین علیه روسیه ادامه خواهد داشت، اما به دنبال اصطکاک مکرر در اتحاد غربی (بر سر کمک و یارانه) باشید. رقابت ایالات متحده و چین بر سر فناوری (به ویژه تراشه ها)، امنیت (تایوان و اقیانوس آرام)، نفت و انرژی سبز (مواد معدنی کمیاب) ادامه خواهد داشت. به مشارکت رو به رشد چین و روسیه توجه کنید که به دنبال بازنویسی نظم شکننده پس از جنگ سرد است. تنش بین هند و چین در مرز و اقیانوس هند را نظاره گر باشید.
شهروندان بیش تری به مخالفت علیه دولتها میپردازند: اوکراین به ما یادآوری کرده که دموکراسی ارزش مبارزه برای آن را دارد، اما افول جهانی دموکراسی کماکان ادامه دارد. تحقیقات ما از سال ۲۰۱۷ یک بحران مکرر مشروعیت سیاسی را شناسایی کرد که در آن شهروندان وضعیت موجود سیاسی را به چالش میکشند. بر اساس فشارسنج اعتماد ادلمن در سال ۲۰۲۳ میلادی از ۳۲۰۰۰ پاسخ دهنده در ۲۷ کشور مورد بررسی دولت به عنوان نهادی "غیر اخلاقی و نالایق" قلمداد میشود. در سال جاری میلادی تنش ضد دولتی با نگرانی بیشتر در مورد تقلب در انتخابات در کشورهایی مانند برزیل، نیجریه، ترکیه، میانمار، تایلند، پاکستان و زیمبابوه ادامه خواهد یافت.
مهاجرت پناهجویان آب و هوایی: تاسیس صندوق ضرر و زیان در نشست آب و هوایی سازمان ملل موسوم به COP۲۷ تاریخی بود. کشورهای در حال توسعه برای بلایای آب و هوایی ناشی از انتشار گازهای گلخانهای از کشورهای توسعه یافته مبالغ مالی دریافت خواهند کرد. با این وجود، مشخص نیست که توسط کدام بازیگر یا چه زمانی به این صندوق کمک صورت خواهد گرفت. فشارهای پس از جنگ اوکراین برای انرژیهای تجدیدپذیر و طرحهایی مانند جذب کربن برای بلندمدت مثبت هستند، اما در حال حاضر انتظار میرود که بلایای طبیعی بیش تری ایجاد شوند که پناهندگان آب و هوایی بیش تری را ایجاد کند.
بحران جهانی غذا در حال ظهور: تورم در سال ۲۰۲۲ میلادی به اوج خود رسید. با این وجود، صندوق بین المللی پول اعلام کرد که قیمت مواد غذایی به دلیل جنگ اوکراین بالا خواهد ماند. بسیاری در سال جاری احساس فشار خواهند کرد، اما در برخی مناطق به ویژه آفریقا بانک جهانی ناامنی غذایی حادتری را پیش بینی کرد که میتواند منجر به گرسنگی شود. تولید مواد غذایی به دلیل قیمت بالای کود با مشکل مواجه خواهد شد. با این وجود، تهدید واقعی برای امنیت غذایی ناشی از تغییرات آب و هوایی خواهد بود که هیچ دولتی نمیتواند آن را اصلاح کند. انتظار قحطی، پناهندگان غذایی و احتمالا جذب تروریستهای بیش تری را داشته باشید، زیرا آن گروهها از ناامیدی ناشی از ناامنی غذایی سوء استفاده میکنند.
افراط گرایی هم چنان در حال تکامل است: از آنجایی که دولتها خطرات فوریتر (به ویژه اقتصادی) را در اولویت قرار میدهند نفرت خشونت آمیز (آفلاین و آنلاین) کماکان گسترش مییابد. گروههای افراطی اسلام گرا (و گروه واگنر) به سوی بخشهایی از آفریقا و جنوب آسیا حرکت خواهند کرد. افراط گرایان راست افراطی در برزیل، ایالات متحده و اروپا گسترش خواهند یافت. افراط گرایی بودایی ممکن است پیش از انتخابات میانمار افزایش یابد. هم چنین افزایش افراط گرایی هندو در داخل و خارج از هند (کانادا، بریتانیا، استرالیا، ایالات متحده) قابل ذکر است. ممکن است شکل خشونت آمیزتری از فعالیتهای زیست محیطی مانند تروریسم زیست محیطی ظاهر شود؟
کشورهایی که باید نظاره گر تحولات آن باشید:
ایالات متحده: کارزار انتخابات ۲۰۲۴ میلادی آغاز میشود و همه چیز در چنین محیط قطبی شدهای میتواند زشت به نظر برسد. "دونالد ترامپ" رئیس جمهور اسبق امریکا ممکن است باری بر دوش جمهوریخواهان باشد و بازگشت او به فضای عمومی میتواند اکنون که حساب فیس بوک اش را بازگردانده خشونت را تحریک کند. رکود در حال وقوع را فراموش نکنید.
چین: دسامبر شگفتانگیز بود شهروندان به سیاست کووید صفر آن کشور اعتراض کردند و دولت ناگهان تسلیم شد. سقوط در چین ویرانگر بوده است. به دلیل عدم اقدام دولت شهروندان برای دریافت کمک به گروهها و نهادهای مردمی مراجعه میکنند. قرارداد اجتماعی در چین اکنون ضعیفتر از قبل شده است.
روسیه: خیلی چیزها ممکن است اشتباه پیش برود که میتواند منجر به فروپاشی رژیم پوتین شود. شایعات در مورد ابتلای او به سرطان خون ادامه دارد. اقتصاد روسیه ممکن است در سال گذشته از خود انعطاف پذیری نشان داده باشد، اما به دلیل تحریمها شروع به فروپاشی کرده و به سمت فقری باورنکردنی پیش میرود.
هائیتی: با کمبود مواد غذایی و سوخت، شوکهای آب و هوایی، وبا، باندهای مسلح فقدان نهادهای سیاسی فعال (مقامهای منتخب از کشور فرار کرده اند) وضعیت به سرعت از زمان ترور رئیس جمهور در سال ۲۰۲۱ به این سو وخیمتر شده است. در ماه اکتبر نخست وزیر هائیتی خواستار مداخله خارجی شد که شهروندان آن کشور به سرعت آن را رد کردند. آیا هائیتی یک کشور شکست خورده است؟
رخداد شوکه کنندهبرخی از ریسکها را نمیتوان پیش بینی کرد، اما هنوز در قلمرو احتمال هستند این یک رویداد شوکه آور است. در ادامه چهار رخداد شوکه آور وجود دارند که ممکن است بر ثبات جهانی در سال ۲۰۲۳ میلادی تاثیر بگذارند: یک فاجعه آب و هوایی یا حمله سایبری یک مرکز مالی جهانی را ویران میکند. یک حمله از سوی جریانات راست افراطی در یکی از شهرهای بزرگ اروپای غربی موفقیت آمیز خواهد بود. ترکیه و یونان در دریای اژه یا مدیترانه شرقی وارد جنگ میشوند. روسیه عمدا یا ناخواسته به خاک ناتو حمله میکند که منجر به جنگ جهانی سوم میشود.
منبع: فرارو
کلیدواژه: تسلیحات هسته ای برجام ایالات متحده سال ۲۰۲۳ آب و هوایی نظاره گر پیش بینی بیش تری بیش تر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۰۶۷۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مصرف ۶۰۰ میلیون لیتر سوخت هوایی در سال گذشته
در برنامه بالاتر امروز به موضوع ایا سوخت هواپیما یارانه تعلق بگیرد یا خیر؟ با حضور صاحب هنر کارشناس انرژی و بیات مشاور اسبق رئیس سازمان هواپیمایی کشوری مورد بررسی قرار گرفت.
صاحب هنر کارشناس انرژی گفت:در حال حاضر یارانه سنگینی در حوزه سوخت داریم می پردازیم و این به نفع دهک های بالای جامعه بر میگردد.
او گفت: اگرچه سوخت هواپیما با بنزین معمولی متفاوت است اما یارانهای که به این سوخت تعلق میگیرد، با توجه به اینکه تعداد استفاده کنندگان از هواپیما، بسیار بسیار پایینتر از استفاده کنندگان بنزین معمولی است، توجیه منطقی ندارد و در واقع میتوان گفت که این یارانه، به قشر مرفه جامعه و دهکهای بالایی تعلق میگیرد که در واقع نیازی به آن ندارند. البته این مسأله فقط در سوخت هواپیما نیست بلکه در برق و گاز نیز شرایط به همین منوال است. طبقات مرفه جامعه از همان یارانهای استفاده میکنند که دهکهای پایین از آن برخوردارند و این موضوع به هیچ عنوان عادلانه نیست.
صاحب هنر گفت: ما با صنعت هوایی مشکلی نداریم چرا یک مسافر به خارج می رود یک یارانه و یک ارز بگیرد؟و همچنین سوخت یارانه پنهان تعلق بگیرد؟بحثهایی که ما داریم میکنیم الان در وضعیت حمل و نقل فعلی مان است و ما مشکل مان این است که باید یک راهی را باز بکنیم که بتوانیم از این وضعیت فعلی خارج بشویم تا از این وضعیت فعلی هم خارج نشویم مشکل حمل و نقل مان حل نمیشود، ما الان داریم از هواپیماهای نسل قدیم استفاده میکنیم و هواپیماهای نسل جدید اصلا در کشور ما وجود ندارد، سرمایه گذاری برای آن نشده است و این خودش یک نکتهی مهمی است که میزان سوخت را بالا میبرد، طبیعی است
او گفت:من معتقدم که اگر قیمت سوخت یعنی از یک جایی قیمت سوخت را بیاییم سوبسیدش و یارانه اش را برداریم طبیعتا منجر میشود به این که قیمت بلیت متناسب میشود.
این کارشناس انرژی گفت:۸۵ درصد مسافرین هوایی کشور از سه دهک بالای جامعه است و مشکلی برای سفر ندارند،راهکار دارد مثلا میشود پروازهایی به مناطق محروم و کم برخوردار را بیاییم یک بخشی از قیمت بلیت را دولت بپردازد به آن کسی که دارد مصرف میکند از این صنعت.
او گفت:صنعت هوانوردی اگرچه بحث پیشران بودن آن وجود دارد برای توسعه پایدار طبیعتا باید بخش هوانوردی گسترش پیدا بکند، اما الزاما با یارانه دادن نمیشود این را محقق کرد، حتی در وضع فعلی؛ به نظرم میآید که اگر این یارانه حذف بشود خودش مقدمهای است برای این که دولت و حاکمیت آن مقررات زدایی را ایجاد کند یعنی تا زمانی که از یک جایی ورود نکنیم الان شما میبینید که تقریبا روی قیمت گذاری در بخش حمل و نقل هوایی به صورت تکلیفی دارد انجام میگیرد و این باعث شده که هم یک مقدار فساد ایجاد بکند، هم پیشرفت نداشته باشد صنعت حمل و نقل هوایی، یعنی سرمایه گذار ورود پیدا نمیکند، سرمایه گذار واقعی ورود پیدا نمیکند و یکسری مشکلات اجرایی را هم ایجاد کرده است.
در ادامه بیات مشاور سابق رئیس سازمان هواپیمایی کشور گفت:حمل و نقل هوایی امروزه مثل آب است برای حیات،و امروزه حاکمیت باید به این موضوع بیشتر توجه کند،۶۵ درصد سفر هوایی کشور ماموریتی است.
او افزود:در گذشته به حمل و نقل و هوایی به عنوان کالای لوکس نگاه می شد ولی امروز این موضوع متفاوت و عوض شده است،شرکتهای هواپیمایی داخلی نیز روزانه برای مسیرهای خارجی یک میلیون لیتر و برای مسیرهای داخلی ۲.۴ میلیون لیتر مصرف میکنند
بیات افزود: سال گذشته ۲۱۷ هزار ساعت پرواز داخلی ثبت شد که ۶۰۰ میلیون لیتر سوخت هوایی مصرف شده است،به صورت میانگین اگر بخواهیم لحاظ کنیم باید دقیق محاسبه بشود ولی پیکرهی حمل و نقل، ناوگان کشور در حمل و نقل هوایی، هواپیمای باریک پیکر ۱۴۰-۱۵۰ صندلی است در آن عدد با این عدد ۶۰۰ تومانی که تعیین شده برای آن، تقریبا میتوان دو تا دو و نیم درصد سهم میتواند به آن تعلق بگیرد در یک ساعت پرواز، این هم بگویم، در یک ساعت پرواز دو تا دو و نیم درصد هزینهها است که روی این هواپیما بیشتر از این است.
او گفت: بر اساس آماری که ۴۰۱ شاخصهای عملیاتی مان را ما ثبت کردیم حدودی در آمده، چه آمار دقیقی راجع به این نیست ضمن این که سوخت فقط یارانه اش برای پروازهای برنامهای ایرلاینها است اصلا پروازهای دیگر کماکان آزاد دارند.
بیات گفت:همان طور که گفته شد پروازهای داخلی ما پارسال ۲۱۷ هزار ساعت پرواز در کشور داخلی انجام شده است، در ۱۵۳ هزار تعداد پرواز حدودا که برآورد شده نزدیک ۶۰۰ میلیون لیتر است مصرف این میزان ساعت، ارزش این ۶۰۰ تا ۱۶ هزار میلیارد تومان است اگر با این ۲۷ هزار تا لحاظ کنیم البته پارسال کمتر بود، چون فوب خلیج فارس نرخش داینامیک است، حدود ۱۶ هزار میلیارد است که ۳۶۰ میلیارد تومان آن را شرکتهای هواپیمایی از ۱۶ هزار میلیارد، در هزینه هایشان در آن ۶۰۰ تومان آوردند ضمن این که دو درصد میدانید این ۶۰۰ تومان هم میرود به شرکت فرودگاهی به عنوان نظارت بر سوخت گیری از جهت ایمنی، ۱۵ هزار میلیارد و ۶۰۰-۷۰۰ تای آن اصطلاحی که اقایان میگویند یارانه است.
بیات گفت: ۱۶ هزار میلیارد تومان ارزش مصرف است که ۳۶۰ میلیارد تومان آن را شرکتها دارند پرداخت میکنند روی این شاخص، همین ۲۱۷ هزار ساعت پرواز.
بیات افزود: به ازای هر ساعت پرواز یعنی زیر دو میلیون تومان است با این عدد ششصد تومان از اون طرفم هم حدوداً یک پوند دو کوارت ما به ازای روغن ما هر ساعت مصرف داریم که آن دلاری دارد مثلا هزینههاش پرداخت میشود اگر برویم به سمت فوب خلیجفارس که عزیزان نماینده کاندیداها صحبتش را میکردند این عدد به هشتاد و نه میلیون تومان میرسد به ازای هر ساعت یعنی از صندلی پانزده هزار تومان سهم فرض بگیرید صد درصد ضریب اشغال صندلی میرسد به نزدیک ششصد چهل پنجاه هزار تومان من قبول دارم بکنیم ولی زمانی که عموم مردم هم بتوانند استفاده کنند عموم مردم کی میتوانند استفاده کنند قدرت اقتصادی شان برود بالا قدرت اقتصادی وقتی نمیرود .
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی اقتصاد و انرژی